واقعیت مجازی
واقعیت مجازی تا همین چند دهه قبل بیشتر یک رویا به نظر میرسید.
"ویآر (VR) " یک دنیای شبیهسازی شده (با استفاده از کامپیوتر) به شکلی قابل باور است
که با استفاده از ابزارهای خاص به انسانها امکان میدهد در آن قرار بگیرند و با آن تعامل برقرار کنند.
به این ترتیب، این تکنولوژی رویای تجربه جهانی متفاوت، بدون ترک کردن محیط واقعی را امکانپذیر ساخته است.
کاربران واقعیت مجازی (Virtual Reality) به درک و تجربه جهانی میپردازند که در واقعیت در اطراف آنها وجود ندارد!
به خاطر قابلیتهای خاص این تکنولوژی از آن در زمینههای گوناگون، به ویژه زمینههای آموزشی که تجربه جهان واقعی آنها میتواند پر هزینه یا پر خطر باشد، استفاده میشود.
انواع شبیهسازهای رانندگی و پرواز به رانندگان و خلبانهای مبتدی امکان میدهد بدون هیچ ریسکی تمرین کنند.
به همین ترتیب در رشتههایی مثل پزشکی و جراحی نیز این تکنولوژی به دانشجویان کمک میکند تجربیات لازم را بدون ایجاد خطر کسب کنند.
در این مطلب ضمن معرفی واقعیت مجازی و توضیح عناصر مختلف آن، کاربردهای این تکنولوژی را معرفی میکنیم.
انواع واقعیت مجازی
1.شناور محل FULLY IMMERSIVE : تجربه کامل و لذت بخشی از VR را به وجود می آورد
2.غیرشناورNON-IMMERSIVE : تصویری را واقعی ارائه می دهد.اما کاربر را در فضا شناور نمی کند مثل نرم افزار های 3D
3.مشارکتی COLLABORATIVE : ممکن است عنصر شناوری را نداشته باشند.اما عوض بتواند تجربه مهیج را با افراد دیگر به اشتراک گذاشت
4.واقعیت مجازی وب محور : در آینده ای نزدیک VR و دنیای اینترنت را به هم متصل می کند.
اگر بخواهیم خیلی ساده این مفهوم را تعریف کنیم، واقعیت مجازی به معنای تجربه کردن چیزهایی از طریق کامپیوتر است که واقعیت بیرونی ندارند.
برای مثال هنگامی که کاشیکاریهای سنتی در یکی از مساجد تاریخی را نگاه میکنیم، به نوعی در روایت و داستان آنها غرق میشویم و تصاویری را تجربه میکنیم که واقعیت بیرونی ندارند.
بهتر است تعریفی روشن و محدود از این تکنولوژی داشته باشیم:
این میتواند به شما کمک کند فضاهای مختلفی را شبیهسازی کنید و از این تکنولوژی به عنوان یک ابزار مفید در روند توسعه کسب و کار استفاده کنید.
ویژگیهای کلیدی واقعیت مجازی
بر اساس این تعاریف، میتوانیم عناصر و ویژگیهایی که این تکنولوژی را از هنرها متمایز میکند بشناسیم.
باورپذیری: لازم است که کاربر حس کند که واقعا در جهان مجازی قرار گرفته و این باور را حفظ کند، وگرنه توهم جهان مجازی از هم خواهد گسست.
تعاملی بودن: لازم است که هنگامی که کاربر در این جهان حرکت میکند، این جهان هم حرکت کند. برای همین ممکن است که شما یک فیلم ۳ بعدی نگاه کنید که شما را به ماه یا کف اقیانوس ببرد.
کامپیوتری بودن: فقط ماشینهای پیشرفته با قابلیتهای گرافیکی کامپیوتری به قدر کافی سریع هستند تا بتوانند جهانهایی باورپذیر و تعاملی ایجاد کنند که وقتی در آنها حرکت میکنیم، در زمان واقعی تغییر کنند.
کاوشپذیری: یک جهان VR باید به قدر کافی بزرگ و پر جزئیات باشد تا بتوانید در آن کاوش کنید. هر چقدر که یک نقاشی واقعگرایانه باشد،
باز هم فقط یک صحنه را از یک نقطهنگاه نشان میدهد، اما واقعیت مجازی این نقطه کور را پوشش داده است.
شناور بودن: برای اینکه واقعیت مجازی باورپذیر و تعاملی باشد، لازم است که هم بدن و هم ذهن شما را درگیر کند.
ممکن است شما یک بازی شبیهسازی پرواز در کامپیوتر خود انجام دهید و برای ساعتها خودتان را در آن گم کنید، و با حرکت شما مناظر تغییر کنند،
اما این باز هم یک شبیه سازی پرواز واقعی نیست. شبیهسازی پرواز واقعی با استفاده از صندلی و محیطی انجام میشود که در آن نیروهای مختلف را روی بدن خود احساس میکنید
و در آن شناور میشوید. این قابلیت ویژگی کلیدی دیگر "VR" محسوب میشود.
تفاوت بین واقعیت افزوده و واقعیت مجازی چیست؟
واقعیت مجازی (Virtual Reality) و واقعیت افزوده (Augmented Reality) دو روی یک سکه هستند.
واقعیت افزوده اشیاء مصنوعی را در محیط واقعی شبیهسازی می کند؛
اما واقعیت مجازی یک محیط مصنوعی برای قرار گرفتن در آن ایجاد میکند.
برای اطلاعات بیشتر واقعیت افزوده کلیک کنید.
در ادامه برای شناخت بیشتر "VR" با ما همراه باشید :
کاملا شناور (Fully immersive)
برای داشتن یک تجربه ویآر کامل حداقل به سه چیز نیاز داریم:
یک جهان مجازی بزرگ و پر از جزئیات
یک کامپیوتر قوی که تجربه را امکانپذیر کرده و فضا را مطابق با زمان واقعی حرکت بدهد
سخت افزاری که به کامپیوتر متصل شده و ما را در جهان مجازی آن شناور کند
معمولا برای این تجربه لازم است از نمایشگرهایی که روی سر قرار میگیرند (HMD) یا عینکهای ویآر استفاده کنیم، و دستکشهای دارای حسگر بپوشیم.
غیر شناور (Non-immersive)
یک بازی شبیهساز پرواز با واقعگرایی بالا در یک کامپیوتر خانگی میتواند به عنوان یک واقعیت مجازی غیر شناور شناخته شود.
به خصوص اگر از صفحه نمایش عریض، هدفون یا صدای محیطی، و دستههای کنترل واقعگرایانه استفاده کند.
همه کاربران واقعیت مجازی به شناور شدن در این فضا نیاز ندارند و ممکن است بعضی از افراد از این تکنولوژی بدون فضای شناور استفاده کنند.
برای مثال یک معمار ممکن است یک مدل ۳ بعدی از یک ساختمان بسازد تا آن را روی یک دسکتاپ با استفاده از یک موس به مشتریان خود نشان دهد.
بیشتر افراد چنین تصویری را نوعی VR در نظر میگیرند بدون آنکه نیازی به شناور شدن در آن وجود داشته باشد.
بنابراین میتوان گفت که واقعیت مجازی هم مانند دیگر تکنولوژیهای روز جای خود را در صنایع مختلف باز کرده است.
استفاده از تکنولوژیهای روز دنیا در صنایع مختلف میتواند زیرساختهای لازم برای آینده پژوهی کسب و کارها را فراهم کند و یک نیروی محرک و کمکی برای توسعه مدرن آنها باشد.
مشارکتی (Collaborative)
در مورد بازیهای «جهان مجازی» مثل "سِکِند لایف (Second Life) یا ماینکرفت (Minecraft)" چه میتوانیم بگوییم؟
اگر چه این بازیها چهار معیار و ویژگی اول (باورپذیری، تعاملی بودن، کامپیوتری بودن، و کاوشپذیری) را دارا هستند،
اما افراد را آنطور که باید، شناور نمیکنند.
آنها چیزی ارائه میدهند که تکنولوژی بسیار پیشرفته (واقعیت مجازی (VR)) آن را بازگو نمی کند، ایده به اشتراک گذاشتن یک تجربه در جهان مجازی با افراد دیگر،
که معمولا در زمان واقعی یا چیزی شبیه این اتفاق میافتد. به نظر میرسد که همکاری و به اشتراک گذاشتن در آینده تبدیل به ویژگیهای مهم VR شوند.
وبمحور
در دهههای" ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ "واقعیت مجازی یکی از پر رشد ترین تکنولوژیها محسوب میشد،
اما رشد بسیار سریع شبکه جهانی اینترنت باعث کمرنگ شدن این تکنولوژی شد.
اگر چه دانشمندان کامپیوتر راههای جدیدی برای تجربه جهان مجازی از طریق اینترنت ایجاد کردند،
اما مردم عادی بیشتر دلبسته راههایی بودند که اینترنت تجربه ی واقعی به آنها ارائه میداد.
امروزه با علاقمندی شبکههای اجتماعی به تکنولوژی VR، میتوان آینده آن را همزمان (وبمحور و همکاریگرانه) در نظر گرفت.
کاربرد واقعیت مجازی
از این تکنولوژی در زمینههای گوناگونی استفاده میشود. همان طور که پیشتر اشاره شد، قابلیتهای وی آر به ویژه برای آموزش و شبیهسازی محیطهای خطرناک مختلف کارایی زیادی دارد.
علاوه بر این تاثیر واقعیت مجازی بر کسب و کار بر هیچ کس پوشیده نیست.
واقعیت مجازی در آموزش
آموزش مشاغل سخت و خطرناک کار بسیار دشواری است. چطور ممکن است بتوانید به شکلی امن و بیخطر یک سفر تمرینی به فضا داشته باشید،
یک هواپیما را فرود بیاورید، با یک چتر نجات از هواپیما بپرید، یا یک جراحی مغز انجام دهید؟
تمام این تمرینها از طریق واقعیت مجازی انجام میشوند.
قدیمیترین کاربردهای ویآر شاید در همین شبیهسازی پرواز باشد. تاریخ این کار به اولین شبیهسازهای مکانیکی که توسط "ادوین لینک (Edwin Link)" در سال" ۱۹۲۰" ساخته بر میگردد.
به همین ترتیب از این تکنولوژی برای آموزش جراحی و تمرین بیخطر در این زمینه نیز استفاده میشود.
واقعیت مجازی در پزشکی
گذشته از کاربرد آموزشی در یادگیری مهارتهای جراحی، این تکنولوژی امکاناتی برای پزشکی از راه دور نیز ارائه میدهد.
یکی از پیشرفتهای این رویکرد میتواند هنگامی باشد که یک جراح از فاصله دور عملیات جراحی را انجام میدهد و یک ربات این عملیات را اجرایی میکند.
معروفترین مثال این نوع از روباتها، روبات جراحی "داوینچی (daVinci surgical robot)" است که در" سال ۲۰۰۸ "رونمایی شد و
تا به حال هزاران دستگاه از آن به بیمارستانهای مختلف سراسر جهان فروخته شده است.
به علاوه، این تکنولوژی برای درمان انواع مختلف مشکلات روانی،( مانند شیزوفرنی، ترس از فضای باز، و درد فانتوم) مورد آزمایش قرار گرفته است.
این کاربرد هنوز روزهای اولیه خود را سپری میکند اما از آنجا که ویآر قابلیت درگیر کردن ذهن و روان افراد را دارد، احتمال موفقیت در این زمینه نیز بسیار بالا است.
واقعیت مجازی کمک بزرگی به پیشرفت و توسعه علم و شغل پزشکی کرده است و پیشبینی میشود که این روند در آینده هم ادامه خواهد داشت.
واقعیت مجازی در رشته برق
یکی دیگر از رشتههای به نسبت خطرناک که واقعیت مجازی میتواند در آن نقش ایفا کند رشته برق است.
امروزه شبیهسازهای آزمایشگاههای برق با استفاده از این تکنولوژی ساخته شده و برای امور آموزشی و ابداعی مورد استفاده قرار میگیرند.
به این ترتیب دانشجویان میتوانند با بهکارگیری واقعیت مجازی در صنعت برق در فضایی کاملا امن مدارهای الکتریکیشان را ایجاد کرده و کارکرد آنها را بررسی کنند.
واقعیت مجازی و ویدیو مارکتینگ
ویدئو مارکتینگ میتواند با واقعیت مجازی ادغام شود و خیلی از کسب و کارها محصولات خود را به صورت ویدئوی واقعیت مجازی دربیاورندتا مشتریان درک بهتر و راحتتر از آنها داشته باشند.
همانطور که در حال حاضر (واقعیت افزوده )کاربردهای زیادی در صنعت مبلمان دارد.
واقعیت مجازی و اهمیت صدا
برنامه های کاربردی واقعیت مجازی به ویژگیهایی بیش از گرافیک نیاز دارند.
شنوایی و هم بینایی در کنار هم بهتر عمل میکنند و حس واقعی بودن را بهتر به بیننده و شنونده القا میکنند.
در واقع انسانها به نشانههای صوتی سریعتر از نشانههای بصری واکنش نشان میدهند.
برای اینکه تجربیات همه جانبهای در مورد واقعیت مجازی ایجاد شود، باید صداهای محیطی و ویژگیهای فضایی به طور دقیق شبیهسازی شوند.
این دو در کنار هم حس یک حضور واقعی و قدرتمند را به کاربر دنیای مجازی میدهند.
بنابراین برای تجربه جزئیات صوتی به هدفونهایی که در دو گوش قرار داده میشوند نیاز دارید تا تجربهای بهتر و جذابتر داشته باشید.
در حال حاضر اطلاعات سمعی و بصری به راحتی در واقعیت مجازی تکرار میشود،ولی محققان در حال تلاش هستند تا حواس دیگر را هم در این مورد دخیل کنند.
مثلا تصور کنید حس لامسه در یک محیط مجازی وجود داشته باشد.
میتوان گفت که این محیط دیگر مجازی نیست و به یک محیط واقعی خیلی نزدیک شده است.
البته در حال حاضر تردمیلهای همه جهته به کاربران، این امکان را میدهند که با نشستن روی یک صندلی یا روی مبل، احساس کنند که واقعاً در یک محیط شبیهسازی قدم میزنند.
فنآوریهای" هپتیک (Haptic technologies)" که بهعنوان فناوری بازخورد حرکتی یا لمسی نیز شناخته میشوند، از موتورهای ساده با وزن چرخشی به سمت فناوری فراصوت آینده پیشرفت کردهاند.
در حال حاضر شنیدن و تجربه یک احساس واقعی همراه با تجربیات بصری در VR امکانپذیر است.
البته هنوز هم خیلیها نسبت به آیندهی واقعیت مجازی اطمینان کامل ندارند
و آن را موجی زودگذر میدانند، ولی شواهد نشان میدهد که اوضاع روزبهروز بهتر شده و آیندهی این بازار جذابتر از قبل به نظر میرسد.
برای اطلاعات بیشتر واقعیت افزوده کلیک کنید.
نظر خود را بنویسید
نظرات